CHẤN LƯU LÀ GÌ? TÁC DỤNG VÀ MỘT SỐ LOẠI CHẤN LƯU PHỔ BIẾN

Bạn có biết rằng chấn lưu là một bộ phận không thể thiếu đối với các thiết bị chiếu sáng và nó còn có ý nghĩa quan trọng giúp kéo dài tuổi thọ của bóng đèn không. Vậy chấn lưu là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của chấn lưu ra sao? Tác dụng chấn lưu như thế nào. Hãy cùng Kingsolar Việt Nam tìm hiểu trong bài viết này nhé!

I. Chấn lưu là gì? (Ballast là gì?)

Chấn lưu còn có tên gọi khác là tăng phô, tiếng anh là ballast, là một bộ phận thường thấy ở đèn huỳnh quang hay đèn HID có tác dụng để giới hạn dòng điện cho đèn hoạt động tốt.

Chấn lưu điều chỉnh dòng điện và cung cấp đủ điện áp để đèn bắt đầu hoạt động. Nếu không có chấn lưu để hạn chế dòng điện thì chiếc đèn huỳnh quang sẽ được kết nối trực tiếp với nguồn điện cao thế nhanh chóng và không kiểm soát được mức tăng dòng điện. Trong vòng một giây, đèn sẽ quá nóng và có thể bị cháy không hoạt động được nữa.

Trong suốt quá trình khởi động đèn, chấn lưu phải cung cấp nhanh điện áp cao để thiết lập hồ quang giữa hai điện cực đèn. Sau khi hồ quang được thiết lập, chấn lưu nhanh chóng giảm điện áp và điều chỉnh dòng điện để tạo ra một ánh sáng ổn định.

Chấn lưu là gì

II. Chấn lưu có mấy loại

Chấn lưu được chia làm 2 loại: Chấn lưu điện cảm và chấn lưu điện tử.

Chấn lưu điện tử

Đây là loại chấn lưu sử dụng công nghệ mới với tần số cao 20,000Hz và tác động vào lớp photpho của đèn huỳnh quang rất nhanh nên hầu như người dùng không thể phát hiện nó có nhấp nháy hay không. Ngoài ra, chấn lưu điện tử có ưu điểm là tuổi thọ cao, dễ lắp đặt, an toàn khi sử dụng và tiết kiệm điện nhất.

Có thể tóm lại các ưu điểm của chấn lưu điện tử như sau:

+ Không gây ra tiếng ồn

+ Tiêu thụ điện ít và bảo vệ môi trường hơn chấn lưu điện từ.

+ Chấn lưu chịu nhiệt tốt khi làm việc nên tỏa ít nhiệt ra môi trường hơn.

+ Trọng lượng và kích cỡ gọn nhẹ hơn.

+ Có hệ số công suất cao hơn.

+ Tác dụng làm tăng tuổi thọ của đèn hơn.

+ Những chấn lưu chuyên dụng có khả năng điều khiển độ sáng tối của đèn.

chấn lưu điện từ

Chấn lưu điện cảm

Chấn lưu này là công nghệ cũ hơn nên xuất hiện nhiều nhược điểm chưa khắc phục như: nhấp nháy nhiều gây khó chịu cho người dùng và tuổi thọ không cao cần phải thay thế nhiều.

So sánh cho thấy mức độ nhấp nháy của chấn lưu điện cảm là 0.04 – 0.07 trong khi đó chấn lưu điện tử chưa tới 0.01. Như vậy chúng tôi khuyên bạn nên lựa chọn chấn lưu điện tử thay thế cho chấn lưu điện cảm.

III. Nguyên tắc hoạt động của chấn lưu

Chấn lưu điện cảm

Khi đóng khóa điện, lúc này chưa có dòng chảy qua mạch đèn ống, mức áp 220V của nguồn AC sẽ áp lên starter và tạo hiện tượng phóng điện trong starter. Dòng điện chảy qua mạch starter có 2 tác dụng:

Nó qua sợi nung trong ống và làm nóng khí thủy ngântrong đèn, tạo điều kiện kích mồi ở mức volt thấp.
Nó chảy qua cuộn chấn lưu và nạp một điện lượng dự trữ trong cuộn chấn lưu. Ngay khi 2 lá kim giãn nở chạm vào nhau, lúc này nhưng hiện tượng phóng điện sẽ làm cho 2 lá kim nhả ra, nó tác dụng như sự ngắt nguồn nhanh và ngay lúc này từ 2 đầu của cuộn chấn lưu sẽ phát ra điện áp ứng có mức áp vài trăm volt, mức áp này đủ cao này và sẽ làm sáng đèn huỳnh quang. Khi khí thủy ngân trong đèn huỳnh quang đã ở trạng thái plasmathì nó liên tục tạo ra dòng ion chảy qua đèn và đèn có tính ổn áp, nó giữ khoảng 120V và điều này sẽ làm tắt hiện tượng phóng điện trong starter. Trạng thái Plasma của hơi thủy ngân trong ống sẽ phát ra rất giàu tia cực tím, tia cực tím tác kích vào lớp bột trên vách đèn, nó được đổi ra dạng ánh sáng trắng.

Chấn lưu điện tử

Đối với chấn lưu điện tử, nó hoạt động theo cách khác. Đầu tiên, dòng điện xoay chiều được chỉnh lưu thành điện một chiều, sau đó được lọc san phẳng bởi tụ điện.Dòng điện được san phẳng này sẽ được đưa đến phần tạo dao động do transistor hoặc IC đảm nhận, sau khi qua mạch này sẽ tạo ra dòng điện có xung tần số khá cao khoảng vài chục kHz. Cuối cùng, dòng điện tần số cao này được nối với một cuộn dây (đóng vai trò như một chấn lưu), rồi tới bóng đèn

IV. Công dụng của chấn lưu

Chấn lưu có ba công dụng chính:

Cung cấp điện thế khởi động một cách chính xác bởi vì đèn cần điện thế khởi động lớn hơn điện thế làm việc.
Làm hợp điện thế nguồn về giá trị điện thế làm việc của đèn.
Hạn chế dòng để tránh đèn bị hỏng bởi vì khi hồ quang xuất hiện thì tổng trở của đèn sẽ giảm (hiệu ứng điện trở vi phânâm).

Đối với chấn lưu điện tử thì tốt hơn so với chấn lưu điện cảm: tiết kiệm điện hơn, tuổi thọ của bóng đèn lâu hơn, ổn định hơn nên nó đã được ứng dụng rộng rãi.

Chấn lưu điện tử thường cung cấp điện cho bóng đèn với tần số từ 20.000 Hz trở lên, thay vì tần số nguồn 50–60 Hz. Điều này làm giảm đáng kể hiệu ứng stroboscopic của flicker. Tần số đầu ra cao của chấn lưu điện tử tác động vào lớp phosphor trong bóng đèn huỳnh quang rất nhanh đến mức gần như không có nhấp nháy. Chỉ số flicker được sử dụng để đo sự nhấp nháy của ánh sáng nhìn thấy, khoảng từ 0,00 đến 1,00 với mức 0 cho thấy khả năng nhấp nháy thấp nhất và 1 cho thấy cao nhất. Đèn chạy bằng chấn lưu điện cảm có chỉ số nhấp nháy từ 0,04-0,07 trong khi chấn lưu điện tử có chỉ số nhấp nháy dưới 0,01. Do nhiều khí vẫn còn ion hóa trong dòng hồ quang, đèn hoạt động hiệu quả cao hơn khoảng 9% trên tần số 10 kHz. Hiệu quả của đèn tăng nhanh ở khoảng 10 kHz và tiếp tục cải thiện cho đến khoảng 20 kHz

ứng dụng chấn lưu

V. Khi nào nên thay thế chấn lưu?

Có rất nhiều lý do khiến cho chấn lưu hỏng hóc có thể được nói đến, nhưng nói chung sau khoảng ba năm, có nhiều chấn lưu rơi vào tình trạng hiệu suất hoạt động kém. Chúng có xu hướng hỏng dần dần để đèn gặp những vấn đề nhỏ về duy trì ánh sáng cho đến khi tắt hẳn. Tất cả các chấn lưu thường hỏng với rất nhiều đặc điểm, vì vậy điều quan trọng là phải biết những dấu hiệu hỏng hóc của chúng. Nếu đèn của bạn có vẻ mờ, ồn ào, nhấp nháy nhanh hoặc thay đổi màu sắc, có thể đây là thời gian để thay thế chấn lưu cho bộ đèn của bạn.

VI. Cách nhận biết chấn lưu hỏng và giải pháp

Kiểm tra chấn lưu

Thông thường chấn lưu hoạt động tốt trong 3 năm đầu và sau đó chúng sẽ hoạt động yếu hơn thậm chí là hỏng. Cụ thể là khi bạn thấy tình trạng đèn chiếu sáng mờ hơn, khi bật công tắc đèn mà mãi mới sáng và tình trạng nhấp nháy kéo dài thậm chí không thể phát ánh sáng.

Nếu bạn gặp các biểu hiện này trong nhiều ngày liên tục thì bạn hãy gọi thợ kiểm tra chấn lưu, bởi vì khả năng cao là nó bị hỏng. Và việc bạn cần làm đơn giản là chỉ cần mua chiếc chân lưu mới và thay thế.

VII. Lưu ý khi chọn mua chấn lưu

Như phân tích ở trên thì bạn được khuyên rằng hãy chọn loại điện tử tuy nhiên không phải loại nào cũng có chất lượng như nhau vì vậy bạn cần phải có chút kiến thức để lựa chọn loại chất lượng cao để tránh mua phải hàng kém chất lượng.

Chấn lưu chất lượng cao phải đảm bảo được những tiêu chuẩn sau: Tuổi thọ > 12,000h, hệ số công suất cao, bảo vệ quá tải, hở mạch, có dự nhiệt.

Với chấn lưu chất lượng kém sẽ không có dự nhiệt, hệ số công suất chỉ = 0.5 – 0.6, tuổi thọ chỉ khoảng 3000 – 6000h.

Trên đây là những kiến thức về chấn lưu và những ứng dụng của nó. Quý khách hàng có thể tham khảo những mẫu đèn năng lượng mặt trời công nghệ chiếu sáng mới nhất thay thế các loại đèn sử dụng chấn lưu, phù hợp lắp đặt cổng, sân, vườn, đường làng,…Chiếu sáng suốt đêm mà không tốn tiền điện.

-32%